معمولاً سه نوع زخم سرطاني در پوست ديده مي‌شود.
يكي از آنها ملانوماست كه خال‌‌‌هاي رنگي و زخمي هستند كه سرطاني شد‌‌ه‌اند و بد‌ترين نوع سرطانهاي پوست هستند،
دو زخم سرطاني ديگر پوست كه نسبتاً هم شايع هستند و بيشترين تعداد سرطان‌‌‌ها را در جهان و در كشور ما تشكيل مي‌دهند اما ميزان كشندگي آنها پايين است، عبارتند از:
1) سرطان سلولهاي پوششي پوست. (SCC)
2) سرطان سلولهاي پايه پوست . (BCC)
اين زخم‌‌‌ها بيش‌تر در نقاطي از بدن پيدا مي‌شوند كه در معرض تابش آفتاب قرار دارند. اشعه ماوراي بنفش موجود در نور خورشيد، عامل اصلي اين بيماري‌زايي است.
زخم‌‌‌ها اندازه‌‌‌هاي مختلف داشته و از يك جوش كوچك تا چند سانتي‌متر مربع متفاوت هستند.
سرطانهاي سلولهاي پايه (BCC) پوست خوش‌خيم‌تر از سرطان سلولهاي پوششي بوده و آسان‌‌تر به درمان جواب مي‌دهند. هر زخمي كه در سرو صورت و گردن پيدا شده و مدتي از آن گذشته اما بهبودي نيافته است، بايد تحت مراقبت جدي تشخيصي قرار گرفته و نوع آن مشخص شود.
سرطانهاي پوست روز به‌روز در حال افزايش هستند، در سراسر دنيا در 10 سال گذشته رقم آنها به بيش از 10 برابر رسيده است كه اين افزايش در زنان بسيار بيش‌تر و محسوس‌‌‌تر از مردان است.
سرطان پوست با زخم های پیش سرطانی شروع می شود؛ زخم هایی که سرطان نیستند اما به مرور زمان سرطانی می شوند
تحقیقات نشان داده که ۴۰ تا ۵۰ درصد سفیدپوستانی که به ۶۵ سالگی رسیده اند، حداقل به یکی از انواع سرطان پوست مبتلا می شوند. بنابراین بهتر است زخم های پیش سرطانی یا ابتدایی ترین نشانه های سرطان پوست را بشناسید و از همان مراحل اولیه درمان را شروع کنید.
● شاخی شدن اکتینیک
این زواید تکه های کوچک فلس مانندی هستند که در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب معمولا روی سر، گردن یا دست ها (می توانند در قسمت های دیگر هم باشند) به وجود می آیند. این ضایعات پیش سرطانی عموما در افراد ۴۰ سال به بالا دیده می شوند. افرادی که پوست و چشم های روشن و موهای بور یا قرمز دارند، بیشتر در معرض خطرند و البته تشخیص و درمان به موقع می تواند از پیشرفت این وضعیت ناخوشایند جلوگیری کند.
● لب کشاورزان
برخی زخم های پیش سرطانی مثل مورد قبل اند اما معمولا در لب پایینی دیده می شوند و آن را فلس مانند، خشک و ترک خورده می کنند. گاهی هم لب باد می کند و خطوط مرزی آن محو و چروک هایش برجسته می شوند. سهل انگاری در مواجهه با این زخم های پیشسرطانی، می تواند آنها را به سرطان سلول های سنگ فرشی تبدیل کند.
● سرطان شاخی
در قسمت های قرمز پوست، زواید قیفی یا شاخی شکلی از جنس ترکیب های کراتینی (پروتئین ناخن) رشد می کنند. شکل و اندازه این ضایعات در افراد مختلف متفاوت است و می توانند به سرطان سلول های سنگفرشی منجر شوند. بزرگسالانی که پوست روشن و سابقه قرار گرفتن در معرض آقتاب شدید را دارند کاندیدای خوبی برای این ناراحتی پوستی هستند.
● خال ها
به ندرت اتفاق می افتد که خالی سرطانی شود اما خال های غیرطبیعی و خاص ممکن است به مرور زمان سرطانی شوند. خال های معمولی در طول زمان صاف یا برآمده می شوند. سطح آنها نرم، دایره ای یا بیضوی شکل است و درنهایت به اندازه یک مداد پاک کن رشد می کنند.
خال های معمولی در نوجوانی و جوانی رشد خود را می کنند بنابراین اگر خالی از دوران میانسالی به بعد رشد کرد باید به آن مشکوک شد.
خال های گوشتی غیرمعمول، خال های غیرطبیعی سرطانی نیستند اما می توانند سرطانی بشوند. این خال ها در قسمت های مختلف بدن رشد می کنند؛ چه قسمت هایی که در معرض آفتاب اند چه قسمت هایی که از آفتاب محافظت می شوند، بزرگ اند (بزرگ تر از نیم سانتی متر) و اشکال غیرطبیعی و رنگ های متنوعی از جمله صورتی قرمز، قهوه ای مایل به زرد و قهوه ای دارند.
پيش زمينه‌ها
معمولاً سه عامل پيش زمينه براي سرطانهاي پوست شناخته و معرفي مي‌شوند:
1) قرار گرفتن در معرض تابش مستقيم آفتاب: مهم‌ترين عامل به وجود آورنده است و بايد كشاورزان، كارگران و كساني كه در آفتاب كار مي كنند با استفاده از كلاه‌‌‌هاي آفتابي از آن احتراز كنند.
تغيير سبك زندگي به ويژه در زناني كه سطح بيش‌تري از بدن خود را در معرض آفتاب قرار مي‌دهند، از دلايل مؤثر افزايش اين بيماري است.
خوشبختانه در كشور ما كه زنان از پوشش اسلامي برخوردار هستند، برخلاف همه كشورهاي غيراسلامي، چنين افزايشي در ميزان سرطان پوست در خانم‌‌‌ها ديده نمي‌شود. كاهش ضخامت لايه اوزن و كاهش اثرات محافظتي آن در اشعه ماوراي بنفش از دلايل مؤثر است.
2) خشكي پوست: خشك بودن پوست و پوسته ريزي آن نيز از پيش زمينه‌هاي سرطان به‌حساب مي‌آيد كه بايد با مراقبت‌‌‌هاي مناسب درمان شود.
3) كاهش سطح ايمني بدن: به هر دليلي كه سطح ايمني بدن پايين آيد، مثلاً در كساني كه پيوند عضو شده و دارو مصرف مي‌كنند، احتمال پيدا شدن سرطان پوست افزايش مي‌يابد.
اين زخم‌‌‌هاي سرطاني در كساني كه پوست روشن دارند، بيش‌تر از تيره پوستان ديد مي‌شود. محل‌‌‌هاي شايع زخم‌‌‌ها عبارت است از گونه‌‌‌ها، پلك‌‌‌ها، بيني، گردن، پوست سر و هر جايي كه بيش‌تر در معرض تابش آفتاب قرار گيرد.
درمان
اگر چه درمان زخم‌‌‌هاي سرطاني پوست (SCC, BCC) برحسب اندازه و محل قرار گرفتن آنها فرق مي‌كند اما بهترين روش درماني هنوز هم جراحي است كه بايد زخم به‌طور كامل با حاشيه‌‌‌هاي سالم برداشته شود. معمولاً اين زخم‌‌‌ها نجيب هستند و به اين درمان جواب داده و كاملاً خوب مي‌شوند.
در مواردي كه زخم‌سرطان پوست عود مي‌كند و يا به دليل محل قرار گرفتن آن نمي‌توان با حاشيه كاملاً سالم آن را برداشت، از اشعه درماني (راديو‌تراپي) كمكي هم استفاده مي‌شود.
در زخم‌‌‌هاي كوچك‌تر كه در آنها بيمار تمايل به جراحي ندارد و يا اصلاً نمي‌تواند كانديد خوبي براي عمل باشد، به‌طور اوليه از اشعه درماني استفاده مي‌شود كه تقريباً معادل جراحي نتيجه خوب خواهد داشت.
